Phá dỡ tòa nhà “Hàm cá mập”: "Đợi diện mạo mới của hồ Hoàn Kiếm, tôi sẽ về hưu"

Demolition of the “Shark Jaw” building: "I will retire when the Hoan Kiem lake gets its new look"

Từ lâu, phố cổ Hoàn Kiếm và toà nhà "Hàm cá mập" là nơi mưu sinh của rất nhiều người đến từ nhiều địa phương trên cả nước. Trong đó, không ít người gắn bó ở đây từ lúc tuổi đời mới đôi mươi cho đến khi tóc đổi màu bạc trắng.

For many years, the Old Quarter of Hoan Kiem and the "Shark Jaw" building have been the destination for many provincial people across the country to come to earn their livelihood. Many have spent their entire working lives here, from their youth until their hair turned gray.

Cả tuổi xuân mưu sinh quanh "Hàm cá mập"

All the youth was spent making a living around the "Shark Jaw" building.

Tọa lạc tại vị trí đắc địa, ngay trung tâm phố cổ, tòa nhà "Hàm cá mập" (tên gọi dân dã của một khu vực kinh doanh tại phố Đinh Tiên Hoàng, Hoàn Kiếm) từ lâu đã trở thành điểm đến quen thuộc của người dân Việt Nam và du khách quốc tế.

Located in a prime spot at the heart of the Old Quarter, the "Shark Jaw" building (the local nickname of a commercial area on Dinh Tien Hoang Street, Hoan Kiem District) has long been a familiar destination for both locals and international visitors.

Đây cũng là bến đỗ mưu sinh của biết bao người dân lao động tự do với đủ các loại hình khác nhau. Người gánh hàng rong, người đánh giày, thợ chụp ảnh dạo, hay chỉ là một chiếc xe đạp cà tàng, phía sau chở đầy các loại hoa theo mùa ở Hà Nội.

This place has also served as an anchor for countless manual workers to make a living through various means. Street vendors, shoe shiners, roaming photographers, or flower vendors on rattling bicycles laden with a load of seasonal flowers in Hanoi.

Cứ như vậy, hết ngày này qua ngày khác, hết năm này qua năm khác, họ đi mòn những bước chân, thay không biết bao đôi dép. Gánh hàng bán rong đến mòn vai áo, mái tóc từ xanh chuyển dần sang màu bạc.

Over time, day after day, year after year, they have trodden the same worn paths, changing countless pairs of sandals, carrying shoulder pole of so much goods that their shirt shoulder worn out. Meanwhile, time has silently woven silver into their once-black hair.

Bà Nguyễn Thị Lan (50 tuổi), người con gái xứ Đoài đã dành trọn thanh xuân của mình để gắn bó với khu phố cổ Hoàn Kiếm. 30 mươi năm qua, bà Lan mưu sinh bằng việc bán hàng rong. Mùa nào bán đấy, gánh hàng của bà Lan đơn giản chỉ là vài quả cóc, quả xoài hay củ mã thầy vừa ngồi vừa gọt.

"Tôi không nhớ một ngày mình đi bộ quanh hồ Hoàn Kiếm, tòa nhà Hàm cá mập bao nhiêu lần", bà Lan nói.

Ms. Nguyen Thi Lan (50 years old), a woman from Doai region, has spent her entire youth making a living in the Old Quarter of Hoan Kiem. For the past 30 years, Ms. Lan has made a living as a street vendor. Ms Lan sells goods that vary with the season. Her shoulder pole, with its baskets, holds just a few ambarellas, mangoes or Chinese water chestnuts which she peels while waiting for customers.

"I can’t even count how many times a day I walk around Hoan Kiem Lake and the Shark Jaw building," said Ms. Lan.

Theo bà Lan, năm bà mới 20 tuổi, cuộc sống ở vùng Sơn Tây (tỉnh Hà Tây cũ) còn nghèo khổ, bà theo một số người dân địa phương lên Hà Nội kiếm sống. Từ đó đến nay đã 30 năm trôi qua, bà gắn bó với khu phố cổ Hà Nội.

According to her, she left her poor hometown in Son Tay (formerly Ha Tay province) when she was 20 to seek a livelihood in Hanoi. Three decades later, she remains tied to the Hanoi Old Quarter.

"30 năm qua nhìn lại tôi thấy Hà Nội thay đổi quá nhiều. Cuộc sống người dân tốt lên, bộ mặt của thành phố thay đổi chóng mặt. Hồ Hoàn Kiếm, tòa nhà Hàm cá mập có lẽ đã ăn sâu trong trí não của tôi. Đợt này tôi nghe nói thành phố Hà Nội sẽ cải tạo lại khu vực quanh hồ Hoàn Kiếm, tòa nhà Hàm cá mập sẽ được dỡ bỏ để xây dựng một không gian mới, nghe thôi tôi cũng thấy buồn", bà Lan chia sẻ.

"Looking back over the past 30 years, I see that Hanoi has changed tremendously. Residents’ lives have improved while the face of the city has changed rapidly. Hoan Kiem Lake and the Shark Jaw building seem to be deeply ingrained in my mind. Now, hearing that Hanoi authorities will renovate the area around Hoan Kiem Lake and the Shark Jaw building will be demolished to make room for a new space fills me with sadness,” she shared.

Đã 30 năm trôi qua, đối với riêng bà Lan, tòa nhà "Hàm cá mập" là một địa điểm ưa thích khi bán hàng mỗi ngày. Khách du lịch càng đông bà càng bán được nhiều hàng. "Ngày nào cũng vậy, bất kể nắng hay mưa, tôi đều đi khắp khu phố cổ để bán hàng, cứ bán được nhiều, bán hết hàng là tôi vui", bà Lan kể.

For Ms. Lan, the "Shark Jaw" building has been an avored spot to peddle every day for 30 years. The more tourists there were, the better her business. "Every day, rain or shine, I roam the old quarter to peddle my wares. As long as I can sell most or all of them, I’m happy," she said.

Bà Lan cho biết thêm, gánh hàng rong là nguồn thu nhập chính của gia đình, tiền nuôi hai người con ăn học cũng từ đây. Chồng bà quê ở Hưng Yên, sống bằng nghề phụ hồ nhưng giờ sức khỏe đã yếu. "Khi tòa nhà Hàm cá mập bị dỡ bỏ, cải tạo lại khu vực hồ Hoàn Kiếm, không biết những người bán hàng rong như tôi có còn chỗ mưu sinh tiếp hay không?", bà Lan bộc bạch.

Ms. Lan added that street vending is her primary income, supporting for her two children education. Her husband, a construction worker from Hung Yen, is now too weak to work. "When the Shark Jaw building is gone to serve the renovation of the Hoan Kiem Lake area, I wonder if street vendors like me will be able to maintain our livelihoods", Ms. Lan confided.

Không chỉ bà Lan, nhiều người dân khác cùng chung nỗi lo lắng. Việc tòa nhà bị phá dỡ không chỉ ảnh hưởng đến kế sinh nhai của họ, mà còn làm thay đổi nếp sống, sinh hoạt quen thuộc.

Not only Ms. Lan but also many others share the same concern. The demolition of the building will not only affect their livelihoods, but also disrupt long-established routines and ways of life.

Bà Nguyễn Thu Thủy (người gốc Hoàn Kiếm) đã gắn bó với gánh bánh mì dưới chân tòa nhà "Hàm cá mập" từ những năm 2000. Hơn 20 năm qua, gánh bánh mì của bà Thủy đã phục vụ biết bao vị khách, nhiều người quen thuộc đến mức chỉ nhìn thấy mặt là biết họ ăn gì, vị gì.

Ms. Nguyen Thu Thuy (a long-time Hoan Kiem resident) has been attached to her shoulder pole Banh Mi (Vietnamese sandwiches near the "Shark Jaw" building since the 2000s. Over 20 years, her shoulder pole has served countless customers, many are so familiar that just through a glance,  she knows which types and taste they would like to eat.

Dù thu nhập từ gánh bánh mì không quá lớn nhưng bà Thủy vẫn cần mẫn bám trụ, bởi đó là nguồn sống duy nhất của cả gia đình. Một mình bà nuôi hai người con, chồng mất sớm vì tai nạn giao thông.

Although her earnings are modest, she has remained steadfast, as her business is the sole means of supporting her family. She has raised two children alone after her husband died in a traffic accident.

"Tôi già rồi. Đợi hồ Hoàn Kiếm thay áo mới rồi cũng về quê"

Ông Nguyễn Văn Ba (60 tuổi, Sơn Tây), gắn bó với nghề đạp xích lô quanh "Hàm cá mập" cũng ngót nghét hơn 30 năm. Từ khi còn là thanh niên trai tráng, ông đã rong ruổi trên khắp các con phố Hà Nội, chở biết bao du khách và người dân địa phương.

"I'm old now. Once the Hoan Kiem Lake gets its new look, I will retire and return to my hometown.

Mr. Nguyen Van Ba (60 years old, originally from Son Tay town), has been working as a cyclo driver around the "Shark Jaw" for over 30 years. Since his youth, he has transported countless tourists and locals around the city.

Với ông Ba, cuộc sống quanh "Hàm cá mập" đã trở thành một phần máu thịt, nay bị phá dỡ khiến ông không khỏi nuối tiếc. Ngày nào không đạp đôi vòng quanh khu "Hàm cá mập" ông thấy như thiếu đi một điều gì đó. Dù nơi đó có ồn ào hay vắng lặng, vẫn luôn mang đến cho ông cảm giác thân thuộc, gần gũi.

For Mr. Ba, life around the "Shark Jaw" is deeply intertwined with his identity, so its demolition evokes in him a deep sense of regret.  A day without cycling around the "Shark Jaw" area feels incomplete. No matter how noisy or quiet the place is, it always gives him a sense of familiarity and closeness.

"Sau này tòa nhà Hàm cá mập được dỡ bỏ, quanh hồ sẽ có một không gian mới, rộng và thoáng đãng, đúng tầm với trung tâm Thủ đô Hà Nội. Tôi già rồi, chắc cố thêm một vài năm nữa để được chứng kiến một bước đổi thay của khu vực hồ Hoàn Kiếm rồi cũng về quê nghỉ ngơi", ông Ba nói.

"When the demolition of the Shark Jaw building is completed,the area around Hoan Kiem Lake will be more spacious and modern, fitting the image of the capital city. "I'm getting old. I'll try to keep working for a few more years to witness this transformation, then I'll retire and return to my hometown," Mr. Ba shared.

Một số người dự định sẽ chuyển sang bán hàng ở những khu vực khác, một số người khác lại có ý định về quê tìm kiếm cơ hội mới. Ông Nguyễn Văn Hải (55 tuổi, Sơn Tây) bán đồ lưu niệm cho biết: "Nếu không tìm được chỗ bán hàng ở đây, tôi sẽ về quê tìm việc làm. Tôi còn sức khỏe, tôi sẽ không bỏ cuộc".

Some street vendors plan to move to peddle their wares in other areas, while others consider returning to their hometowns to seek new opportunities. Mr. Nguyen Van Hai from Son Tay town), a 55-year-old souvenir seller, shared: "If I can't find a place to continue my business here, I will go back to my hometown and look for work opportunities. As long as I have my health, I will not give up".

Tòa nhà "Hàm cá mập" hiện là nơi tập trung nhiều nhà hàng, quán cà phê, cửa hàng thời trang,... Việc phá dỡ tòa nhà còn khiến các hộ kinh doanh này phải di dời, tìm kiếm địa điểm kinh doanh mới.

The "Shark Jaw" building is currently home to various business including restaurants, cafes, fashion stores, etc. Its demolition of the building will force many businesses to relocate and seek new commercial spaces.

Anh Bình, một nhân viên làm việc tại quán cà phê nằm trên tầng 5-6 của tòa nhà tiếc nuối: "Công việc tôi có thể tìm được ở nơi khác, nhưng suốt những tháng năm làm việc ở đây đã đọng lại trong tôi nhiều kỷ niệm, bao câu chuyện vui buồn, sự đổi thay không ngừng nghỉ của Thủ đô, sau này nó sẽ chỉ còn là ký ức".

Mr. Binh, a cafe employee on the 5th-6th floor of the building, expressed his regret: “I can find work elsewhere, but the memories of working here, witnessing the ever-changing pulse of Hanoi, will always stay with me. After this, the Shark Jaw building will only exist in our memories.