'Ngáo ộp' hậu Covid

Long Covid-19 has now become the new bugbear 

Bệnh nhân đến khám chỗ tôi bây giờ chỉ hỏi về “hậu Covid”. Người dân không còn sợ Covid nữa, vì gần như đã mắc hết rồi, chuyển sang sợ hậu Covid, như sợ một con ngáo ộp.

Trong khi đó, hầu hết người mắc Covid xung quanh tôi đều có quá trình hồi phục tốt, giống như sau một đợt cúm thông thường. Trong thời điểm dịch căng thẳng, một phần ba nhân viên khoa cấp cứu nơi tôi làm việc mắc Covid, gây thiếu nhân lực trầm trọng. Tôi thường xuyên phải động viên đồng nghiệp sớm đi làm trở lại. 

Lately, my patients have been asking no other questions than ones about ‘Post Covid’. Most everyone has already gone through the disease’s infection stage, so the bugbear now shifts onto its post-period.

In the meantime, most of the infected people around me have been doing well in their recovery, as if they only recover from a common flu. In the pandemic’s peak, one-third of our emergency department staff was positive for Covid-19, leading to an acute shortage of human resources. Regularly, I had to encourage my colleagues to return to work soon.

Vì vậy, họ thường quay lại làm việc sau khi test nhanh thấy âm tính, thời gian nghỉ ở nhà chỉ ba đến năm ngày. Không ai than thở hoặc có biểu hiện mệt mỏi quá sức. Có thể họ đều đã tiêm đủ mũi vaccine và uống thuốc kháng virus ngay khi dương tính.

Để có thêm thông tin, tôi liên lạc với một bệnh nhân cũ. Anh là người nằm bệnh viện Covid tầng nặng nhất, tràn khí dưới da, phổi đông đặc toàn bộ, may mắn thoát chết.

Thus they were often back within 3-5 days after a negative rapid test. No one made a complaint or showed any sign of exhaustion. Maybe it’s because they have been fully vaccinated or taken antiviral drugs as soon as testing positive.

For more information, I contacted a former patient. He was one of the patients with the most severe symptoms, suffering from subcutaneous emphysema and extreme pulmonary consolidation, but fortunately escaped death.

Anh cho biết, sau sáu tháng ra viện, anh đã hoàn toàn bình phục, sinh hoạt trở lại như bình thường. Anh không gặp vấn đề gì đáng kể trong ăn uống, sinh hoạt; không bị ảnh hưởng về trí nhớ. Tôi tin vào nhận định của mình, hậu Covid rõ ràng gây khó chịu nhưng không quá đáng sợ.

After six months discharged from the hospital, he claimed to be fully recovered and had gotten back to his regular routines. He showed no significant problem in eating, functioning, and memorizing. ‘I trust my assumption that Post Covid is undoubtedly annoying, but not so alarming after all.’ He said.

Tổ chức Y tế Thế giới WHO cho biết phần lớn người mắc Covid 19 sẽ hồi phục hoàn toàn, chỉ 10-20% có các triệu chứng gọi là "hậu Covid" hoặc "Covid kéo dài". WHO định nghĩa "hậu Covid" là những bất thường còn tồn tại sau ba tháng mắc bệnh, bao gồm các triệu chứng mệt mỏi, hụt hơi, khó thở, ho dai dẳng, hồi hộp, tim đập nhanh, đau mỏi cơ, thay đổi vị giác, rối loạn tiêu hóa, khó ngủ, hay quên, khó tập trung, buồn bã, lo âu.

The World Health Organization (WHO) indicates that most Covid-19 patients will fully recover. Only 10-20% have the Post-Covid conditions, or so-called ‘Long Covid’. They defined 'Post-Covid Conditions’ as abnormalities remaining in the patient’s body after three months of getting infected, which include fatigue, shortness of breath, breathing difficulty, persistent cough, nervousness, rapid heart rate, muscle aches, change of taste, digestive disorders, memory and concentration problems, depression and anxiety.

Các triệu chứng này xảy ra do tổn thương đa cơ quan trong thời gian mắc Covid, cũng có thể do rối loạn các phản ứng miễn dịch trong quá trình cơ thể chống lại virus. Phần lớn các rối loạn này chỉ ở mức độ nhẹ và dần dần sẽ cải thiện theo thời gian. Thời gian hồi phục tùy theo tình trạng nặng khi mắc bệnh cũng như sức khỏe của mỗi người, thường mất vài tuần đến vài tháng.

These syndromes occur as the result of the multi-organ damages caused during Covid’s infection stage, or maybe the immune system disorders as our body fights back the virus. Most of these disorders are mild and will gradually improve over time. Depending on the patient's severity of infection, as well as his health condition, recovery time can range from a few weeks to a few months.

Để giúp quá trình hồi phục này thuận lợi, người vừa khỏi bệnh cần làm việc nhẹ nhàng, ăn dễ tiêu, uống đủ nước, bổ sung vitamin, giữ tinh thần thoải mái, ngủ đủ giấc, tránh lo lắng quá mức lại tự ám thị bệnh cho mình. Nếu có nhiều triệu chứng khó chịu, có thể dùng một số thuốc hỗ trợ như thuốc giảm đau hạ sốt, thuốc ho, long đờm... Người tổn thương phổi cần có thời gian tập thở nhẹ nhàng để chức năng hô hấp hồi phục. Hiện nay nhiều bệnh viện đã thành lập phòng khám hậu Covid, nếu các triệu chứng khó chịu kéo dài, người bệnh có thể đến khám, tránh tự uống nhiều loại thuốc không cần thiết theo hướng dẫn thiếu cơ sở trên mạng.

To help with the rehabilitation process, patients after recovering from Covid-19 should do light exercises, eat digestible food, take vitamin supplements, stay positive, get enough sleep, and avoid overthinking, which leads to health anxiety. If there are too many uncomfortable symptoms, you can use supportive medicines such as fever-reducer, pain-reliever, cough suppressant, expectorant… People suffering from lung damage should take time to practice light breathing to recover their respiration function. Currently, many hospitals have set up their Post-Covid clinics. If the uncomfortable symptoms persist, you can visit these facilities instead of self-medicating with unnecessary medicines based on inadequate instructions on the Internet.